تکثیر و نگهداری کاکتوس
نویسنده : مدیر سایت    
چهار شنبه 14 اسفند 1398
    
بازدید: 4593
    
زبان : فارسی
    

تکثیر کاکتوس ها معمولا با بذر، قلمه، پاگیاه و پیوند امکان پذیر است. دان نهال ها (گیاهان حاصل از بذر) زمان بیشتری را نیاز دارند تا به اندازه مناسب برسند و در مقایسه با پیوند و قلمه به مراقبت بیشتری نیاز دارند.

تکثیر کاکتوس از طریق بذر
بذر اغلب کاکتوس ها بین یک هفته تا یک ماه می تندد. (جوانه می زند) بذر Opuntia ممکن است کندتر جوانه بزند.
بهترین زمان کاشت بین فروردین تا مهر ماه است. در مناطق سرد، اگر سیستم پا گرما فراهم باشد، در هر زمانی از سال می توان بذر را کشت کرد. دمای بهینه برای تندش ۲۱ درجه است. بهتر است بذر ها در ظرف کم عمق کاشته شود و ظروف برای کاشت نو باشد. یک ترکیب خاکی مناسب جهت کاشت بذر، شامل قسمت های مساوی از خاکبرگ پوسیده وشن است. توصیه می شود از ترکیب خاکی گندزایی شده استفاده شود تا از مرگ گیاهچه جلوگیری شود. بذرها بطور یکنواخت کاشته می شوند. بذرهای ریز پوشانده نمی شوند، ولی انواع درشت باید با لایه نازکی از ماسه نرم پوشانده شوند. این لایه ماسه مانع رشد و توسعه جلبک خواهد شد. پس از کاشت با قرار دادن ظرف ها تا نیمه در آب، از پایین آبیاری می شوند. سپس با صفحه شیشه ای پوشانده و به سایه منتقل می شوند. گاهی در ظرف شیشه ای رطوبت جمع می شود که باید یک یا دو بار در روز برطرف شود. چون ریزش قطرات آب ممکن است به دان نهال ها آسیب برساند. وقتی تعداد قابل قبولی دان نهال سبز شد، شیشه را برداشته و ظرف به محل نیمه سایه منتقل می شود. وقتی دان نهال ها به قدر کافی رشد کردند، به گلدان های مستقل کوچک منتقل می شوند.
از جابجایی دان نهال های جوان به گلدان های منفرد،زمانی که احتمال از بین رفتن ریشه های حساس وجود دارد، خودداری کنید.
چون مرطوب نگه داشتن هر گلدان مستقل، بسیار مشکل تر از آبیاری یک ظرف پر از دان نهال است

گیاهان گوشتی گیاهانی با اندامی (اغلب برگ) گوشتی، ضخیم و آبدارند. این گیاهان، آب را در برگ، ساقه یا ریشه‌ خود ذخیره می‌کنند
نور
این گیاهان پنجره رو به جنوب را ترجیح می‌دهند و نور درخشان خورشید را دوست دارند.
برخی از گونه ها اگر به طور ناگهانی در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرند،دچار سوختگی شده و برگ‌ها به رنگ قهوه‌ای و سفید در آمده، بافت‌های نرم گیاه تخریب خواهند شد.
گیاهی که نور کافی در اختیار ندارد، ساقه آن بیش از اندازه بلند شده و فاصله برگ‌ها از هم زیاد می‌شود. باید به گیاه نور کافی رسانده و آن را هرس کنید تا به شکل اولیه خود برگردد.
آب
گیاهان گوشتی را در تابستان بطور منظم آبیاری کنید. بین دفعات آبیاری اجازه دهید خاک گلدان کاملا خشک شود. اما مراقب باشید به گیاه‌ کم آب ندهید. در طول زمستان، هنگامی که گیاه به خواب می‌رود، آبیاری را به یک بار در هر ماه کاهش دهید. آبیاری بیش از اندازه و متعاقب آن پوسیدگی بوته، شایع‌ترین علت مرگ این گیاهان است.
گیاهی که بیش از اندازه آبیاری شده ممکن است در اولین نگاه، بسیار سالم و سرحال به نظر برسد؛ ولی عامل نابودی آن، ممکن است در حال حاضر در زیر خاک و از ریشه در حال گسترش باشد، بدین ترتیب که پوسیدگی از ریشه شروع شده و به بالا گسترش می یابد. هرگز این گیاهان را غرق در آب نکنید.
علائم آبیاری بیش از اندازه
گیاه نرم شده و تغییر رنگ می‌دهد. برگ ها ممکن است زرد یا سفید شوند، یا به کل رنگ خود را از دست بدهند. چنین گیاهی ممکن است دیگر اصلاح نشود. می توانید گیاه را از گلدان درآورده و ریشه‌ها را بررسی کنید. اگر ریشه‌ها قهوه‌ای و دچار پوسیدگی شده بودند، ریشه‌های مرده را زده و سپس گیاه را در گلدانی با خاک خشک‌تر بکارید یا از آن قلمه بگیرید.
علائم آبیاری کمتر از اندازه
گیاهان گوشتی در طول فصل رشد (بهار و تابستان) آبیاری سخاوتمندانه را ترجیح می‌دهند. گیاهی که به اندازه کافی آبیاری نشده باشد، رشد خود را متوقف کرده و شروع به ریزش برگ‌ها می‌کند و یا ممکن است لکه‌هایی قهوه‌ای بر روی برگ ایجاد شود.
خاک
گیاهان گوشتی را باید در خاکی که زهکشی خوبی دارد، بکارید.
می توانید خاک معمولی را با یک ماده معدنی (غیر ارگانیک) مانند پرلیت مخلوط کنید تا به افزایش هوادهی و زهکشی خاک کمک کند. این گیاهان ریشه‌های سطحی دارند که درست در زیر سطح خاک متراکم شده و به شکل صفحه‌ای حصیر مانند در آمده است.
کوددهی
در طول فصل تابستان (فصل رشد)، این گیاهان را مانند سایر گیاهان آپارتمانی تقویت کنید. دادن تقویت‌کننده را در طول زمستان متوقف کنید

تکثیر ساکولنت ها از طریق قلمه و برگ و کمی سخت تر از طریق بذر انجام می شود.
تکثیر از طریق قلمه
در این روش ۵ تا ۱۰ سانتی متر انتهایی ساقه ای که دارای جوانه انتهایی است، بریده و در خاک مناسب قرار می دهیم.
برای برش از یک وسیله تیز و تمیز استفاده کنید، مثل تیغ تیز یا تیغ موکت بری که با حرارت یا الکل طبی ضد عفونی شده باشد.
بهترین اندازه برای قلمه ۵ تا ۱۰ سانت است. ولی از قلمه های ۱ و ۲ سانتی هم می توان استفاده کرد!
یکی از نکات مهم در قلمه گیری از ساکولنت ها دادن استراحت به قلمه بعد از برش آن است.
باید قلمه ساکولنت را بعد از برش به مدت ۳ تا ۷ روز در یک مکان با دمای متعادل و نور کم قرار دهید. علت اصلی این کار خشک شدن محل برش برای جلوگیری از انتقال عوامل عفونی به قلمه و پوسیده شدن آن، پس از انتقال به خاک می باشد. از خشک شدن و مردن قلمه نترسید، قلمه ساکولنت بخصوص اگر دور از تابش مستقیم نور خورشید باشد، چندین روز زنده می ماند. حتی در صورت چروکیده شدن در اثر بی آبی، پس از انتقال قلمه به خاک و تولید ریشه، به راحتی شکل اصلی خود را بدست می آورد.
بستر قلمه باید به گونه ای باشد که ضمن حفظ مختصری رطوبت در اطراف ساقه قلمه، از تجمع آب در اطراف آن جلوگیری کند.
بستر حاوی ترکیبات خاک برگ، کوکوپیت و پرلیت، یک بسترمطلوب است.
خاک برگ (خاک کاکتوس بهتر است) ۱ قسمت + کوکوپیت ۱ قسمت + پرلیت ۱ قسمت
بهتر است در فاصله بین دو آبیاری، سطح بستر کامل خشک شده باشد. خشکی بستر، هم موجب جلوگیری از پوسیدگی قلمه می شود و هم باعث تحریک قلمه به تولید ریشه بیشتر می شود.
قلمه ها باید از تابش مستقیم نور خورشید دور باشند. چرا که قلمه بدلیل نداشتن ریشه قادر به جایگزینی آب تبخیر شده نمی باشد. بتدریج و با ریشه دار شدن قلمه ها می توان آنها را به مکانی با نور بیشتر منتقل کرد

خاک
گیاهان گوشتی را باید در خاکی که زهکشی خوبی دارد، بکارید.
می توانید خاک معمولی را با یک ماده معدنی (غیر ارگانیک) مانند پرلیت مخلوط کنید تا به افزایش هوادهی و زهکشی خاک کمک کند. این گیاهان ریشه‌های سطحی دارند که درست در زیر سطح خاک متراکم شده و به شکل صفحه‌ای حصیر مانند در آمده است.
کوددهی
در طول فصل تابستان (فصل رشد)، این گیاهان را مانند سایر گیاهان آپارتمانی تقویت کنید. دادن تقویت‌کننده را در طول زمستان متوقف کنید

پایه پیوند:
کاکتوسی که به عنوان قسمت پایینی و عضو ریشه دار استفاده می شود و وظیفه تغذیه بخش بالایی را به عهده دارد. معمولا از کاکتوس های استوانه ای یا مخروطی برای پایه استفاده می شود.
پیوندک:
کاکتوسی که برروی پایه قرار گرفته و در واقع قسمت رشد کننده گیاه می باشد.
حلقه آوندی:
اگر کاکتوسی را برش دهید، در وسط برش قسمتی دایره مانندی را مشاهده می کنید به نام حلقه آوندی، که شاهرگ حیاتی گیاه است. در هنگام پیوند زدن تا حد ممکن باید این حلقه هم در پایه و هم در قلمه در تماس با هم قرار گیرد.
مناسب ترین زمان پیوند اواخر بهار تا پایان تابستان است.(البته بستگی به نوع کاکتوس نیز دارد)
اندازه پایه و پیوندک را متناسب با هم انتخاب کنید.
زمان رشد پایه و پیوندک متناسب با هم باشد (برخی کاکتوس ها دو بار در سال رشد می کنند)
کاکتوس پایه سالم بوده و تحمل نگه داشتن پیوندک را در آینده داشته باشد.
ابزار برش مورد استفاده را با الکل ضد عفونی کنید، این کار برای جلوگیری از آلوده شدن پایه و پیوندک به بیماری های قارچی می باشد.
در پیوند باید پایه در محل استقرار خود ثابت و محکم گردد. برای موفقیت پیوند باید پیوندک از گیاهان سالم انتخاب شود. پایه هم باید از گیاهان تازه و شاخه های جوان انتخاب گردد. سطوح پایه و پیوندک بایستی کاملا صاف بریده شوند تا هنگام تماس و بستن، کاملا بر هم منطبق و فضائی بینشان باقی نماند. قطعات بریده شده باید تمیز و عاری از گرد و خاک باشد.

در صورت خروج شیره گیاهی از سطوح، قطعات را به مدت چند دقیقه در آب قرار داده (حل شدن شیره در آب) و سپس خشک کنید.
چند روز پس از از انجام عمل پیوند، سایه دادن گیاهان مفید خواهد بود. پس از عمل پیوند نخ و یا چسب های ارتباطی دو قطعه را بررسی کنید که زیاد محکم بسته نشده باشند

انواع پیوند در کاکتوس ها
پیوند سطحی، پیوند شکافی، پیوند اریب

پیوند سطحی کاکتوس
کاکتوس پایه را مطابق شکل برشی افقی دهید.
بعضی از گونه های کاکتوس بعد از پیوند زدن شکل غیرعادی (دفورمه) پیدا کرده و به پایین خم می شوند. پس اندازه پایه و محل برش را نسبت به نوع پیوندک انتخاب کرده تا مدتی بعد دچار مشکل نشوید.
پس از اینکه پایه را برش افقی دادید، لبه های محل برش را به صورت اریب ببرید. این کار به این دلیل انجام می شود که بعد از خشک شدن و چروکیده شدن سطح برش، پیوندک از پایه جدا نشود.
اگر بعد از برش اریب لبه ها سطح مقطع پایه از پیوندک کمتر شد لایه نازکی از روی پایه مطابق شکل ببرید.
درمرحله بعدی پیوندک را برش افقی دهید. دقت کنید که سطح مقطع پایه و پیوندک متناسب باشد.
پیوندک را بر روی پایه قرار داده و با دستکش مناسب و یا انبر کمی آنرا بر روی پایه فشار داده و بلغزانید تا هوای محبوس شده بین آنها خارج شود.
با کش لاستیکی نرم و انعطاف پذیر پایه و پیوندک را مطابق شکل بر روی هم ثابت کنید.
گیاه پیوند شده را در محل روشن در فضای آزاد (نه در آفتاب) در دمای ۲۰ تا ۲۵ درجه قرار دهید. ظرف ۲ هفته پایه و پیوندک جوش خورده، می توان آبیاری و تقویت گیاه جدید را شروع کرد. پس از حدود ۴ هفته، حلقه های لاستیکی را می توان خارج کرد.
پس از اطمینان از موفقیت آمیز بودن پیوند آنرا به تدریج به محل مورد نظر منتقل کنید

پیوند شکافی کاکتوس
در وسط پایه شکافی به شکل گوه و یا V ایجاد نموده و پیوندک را داخل شکاف قرار دهید. برای محکم شدن دو قسمت از خلال دندان و یا نخ استفاده کنید. با یک چاقوی تیز و تمیز، در حدود ۲٫۵ سانتیمتر از قسمت های فوقانی یک گیاه سالم را بردارید. از وسط پایه گیاه یک برش عمودی به عمق ۱ الی ۲ سانتیمتر ایجاد کنید. باید برش از وسط بافت مغزی مرکزی عبور کند. برای تهیه پیوندک، ساقه ای سالم از گیاه مادری در نظر بگیرید و آنرا جدا کنید. پوست یک سانتیمتر از قسمت پایین پیوندک را بردارید و باریک کنید تا قابل قرار دادن در داخل شکاف پایه بشود. بهتر است قطر پایه و پیوندک یکسان شود. پیوندک را در داخل شکاف پایه قرار دهید، به نحوی که بافت مغزی و مرکزی هر دو بر هم منطبق گردد. برای جلوگیری از جابه جایی پایه و پیوندک با استفاده از خار کاکتوس و یا سوزن تمیز، اتصال را محکم و سپس با برگ نخل یا چیزی مشابه، این دو را با هم بچسبانید. به مدت ۴ هفته در مکان روشن و در فضای آزاد در حداقل دمای ۱۰ درجه قرار دهید.
پیوند اریب کاکتوس (مورب) :
در این پیوند پایه و پیوندک را به صورت اریب برش داده، بر هم منطبق کنید. به طوریکه بافت مغزی مرکزی هر دو روی هم قرار بگیرند. دو قطعه را کاملا به هم بچسبانید و با خار کاکتوس یا سوزن تمیز آن ها را محکم و سپس با برگ نخل یا وسیله ای مشابه کمک به استحکام دو قسمت نمائید و در محل مناسب قرار دهید. این روش برای کاکتوس های باریک و قلمی و بلند مناسب است

چرا کاکتوس را پیوند می زنیم؟
از نظر نمای ظاهری، دو گیاه مختلف که بر روی هم پیوند زده می شوند، زیباتر خواهد بود .
مهم ترین دلیل پیوند زدن کاکتوس بالا بردن رشد پیوندک است . کاکتوس هایی که پنج سال طول می کشد تا به سن گلدهی برسند، وقتی برروی پایه مناسب پیوند زده شوند، بعد از ۳ تا ۴ ماه به سن گلدهی می رسند.
می توان از پیوند برای گذراندن دوره حساس کاکتوس های تازه سبز شده بهره گرفت. به این صورت که کاکتوس های جوانی که تازه از بذر درآمده اند را به پایه مناسب پیوند زده و پس از گذراندن دوره حساس رشد کاکتوس و بزرگ تر شدن کاکتوس، آن را از پایه اصلی جدا کرده و در گلدانی به صورت تکی کاشته تا به رشد خود ادامه دهد.
بعضی از کاکتوس ها فاقد کلروفیل بوده و یا کلروفیل کمی دارند که پیوند باعث می شود که این گیاهان بتوانند از ساقه، تغذیه شده و رشد و نمو یابند. مانند کاکتوس های با رنگ های قرمز و زرد یا صورتی و غیره
گونه هایی که رشد اندکی دارند و پیوند باعث سرعت رشد و نمو آنها خواهد شد
گونه هایی که دارای ریشه هایی ظریف و حساس بوده و ممکن است با اندک بی دقتی در آبیاری ریشه از بین برود
بعضی از کاکتوس ها دیر گل بوده و ممکن است در شرایط گلخانه ای گل و بذر دهند. به همین دلیل بجز راههای تکثیر معمول، پیوند زدن یکی از بهترین راههای مناسب تکثیر به شمار می رود .
معمولا کاکتوس های روییده از بذر، زمان زیادی لازم دارند تا گیاه بزرگ شده و تولید گل نماید. تجربه نشان داده که پیوند زدن، گیاه را زودرس نموده و زمان گلدهی را به جلو می اندازد.
با انجام پیوند ویژگی های ژنتیکی پیوندک، بر خلاف حالت بذرکاری، تغییر نیافته و گونه های کمیاب ویژگی های خود را حفظ می نمایند .
گونه های دفرمه و تغییر شکل یافته که اصطلاحا کریستات نامیده می شوند، به سختی ریشه دار شده و معمولا روی خاک قادر به ادامه حیات نیستند و باید پیوند زده شوند.
در مواردی هم پیوند به کمک کاکتوس های بیمار می آید و آن ها را از مرگ حتمی نجات می دهد. به این صورت که قسمت سالم کاکتوس بیمار به یک کاکتوس سالم دیگر پیوند زده می شود.
همچنین از پیوند برای رشد کاکتوس های رنگی استفاده می کنند. کاکتوس های رنگی به دلیل نداشتن کلروفیل یا سبزینه، به تنهایی قادر به رشد نیستند و با پیوند بر روی یک پایه مناسب، می توانند علاوه بر رشد، ترکیب زیبایی را هم بوجود آورند

 

*سوالات بیشتر خودتون را از طریق لینک (www.drgyah.com) و در بخش مشاوره از کارشناسان ما بپرسید..

ویا با شماره زیر در ارتباط باشید .

09120606055

 

*دکترگیاه،پزشک گیاه شما

 

  سوال شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید مدیر سایت در وب سایت منتشر خواهد شد.
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
طراحی سایت سئو مرکز طراحی وب زئوس
K_ODFB-0cGzjadBemh3nj_zxKpPKUIFAIybELw6Rzts